1.    De meest relevante punten

  • Strongyloides stercoralis larven dringen de intacte huid binnen als men met blote voeten op besmette grond loopt of op het strand zit.
  • Een strongyloides infectie blijft onbehandeld levenslang aanwezig.
  • Infectie is vaak asymptomatisch of met aspecifieke klachten: perianale jeuk(!), buikpijn, diarree, larva currens (intermitterende, lineaire maculopapuleuze huiduitslag) of Löfflersyndroom (acute allergische reactie met urticaria, rash en/of astma-achtige klachten).
  • Een immuunstoornis of het gebruik van immunosuppressiva kan leiden tot dodelijke hyperinfectie!
  • Denk bij eosinofilie bij migranten of reizigers naar de tropen altijd aan strongyloidiasis.
  • Denk aan co-infectie met andere parasieten bij migranten uit endemische gebieden.
  • Zie ook onderwerpen Ascariasis, Filariasis, Larva migrans, Mijnworminfectie en trichuriasis.

  • gebrekkige sanitaire voorzieningen.
  • Strongyloides stercoralis is zeer prevalent (10%) in Zuidoost-Azië, maar ook in Zuid- en Midden-Amerika (o.a. Brazilië, Suriname) en sub-Sahara Afrika.
  • Wordt in Nederland regelmatig gezien als importinfectie.
  • In endemische gebieden geregeld co-infectie met Ascariasis, filariasis, trichuriasis of mijnworminfectie

Prevalentie van (A) Ascaris lumbricoides, (B) Trichuris trichiura, (C) mijnworm (N. americanus en A. duodenus), and (D) Strongyloïdes stercoralis.
Bron: Jourdan PM, et al. Lancet (2018).

  • Larven van Strongyloides stercoralis (Birmaworm) penetreren de huid, meestal door lopen op blote voeten of zitten op het strand (ground itch).
  • Strongyloides larven overleven in het menselijk lichaam en verspreiden zich via de bloedbaan naar de longen, waar ze opgehoest worden en vervolgens ingeslikt worden. In de dunne darm groeien de larven uit tot volwassen wormen.
  • De larven verlaten de darm met de feces en kunnen zo via de grond anderen infecteren.
  • Een deel van de larven blijft in de gastheer, komt via de wand van het colon of de perianale huid opnieuw binnen en veroorzaakt een nieuwe infectieuze cirkel. Deze endogene auto-infectie leidt tot levenslange infectie met Strongyloides.

Bron: CDC

Kliniek

  • Meestal asymptomatisch.
  • Huid symptomen:
    • ground itch (jeuk of urticariële reactie op plaats van binnendringen larven)
    • perianale jeuk
    • larva currens, een intermitterende, lineaire maculopapuleuze huiduitslag (zie Larva migrans)
    • Bij longpassage (10-14 dagen na infectie) soms acute allergische reactie, zich uitend als Löfflersyndroom:
      • hoesten, astma-achtige symptomen (wheezing, dyspnoe, hemoptyse), en koorts
      • ernst afhankelijk van het aantal larven dat de longen passeert
      • kinderen hoger risico
      • (voorbijgaande) eosinofilie, soms ook urticaria
      • Gastro-intestinale klachten:
        • Verminderde eetlust, buikpijn, misselijkheid, diarree

Complicaties:

  • Hyperinfectie bij immunosuppressie, zoals gebruik van corticosteroïden. Hierbij treedt massale toename van worm op met disseminatie naar longen, hersenen en elders die leidt tot levensbedreigende complicaties.. Hyperinfectie is zeer moeilijk te behandelen en wordt vaak gecompliceerd door Gram negatieve sepsis. Hoge mortaliteit.
  • Gezien de ernst van deze iatrogene complicatie is het raadzaam om bij mensen die afkomstig zijn uit een endemisch gebied onderzoek te doen naar strongyloidiasis alvorens immunosuppressieve therapie te starten.
  • Encefalitis bij de behandeling van Strongyloides als er coinfectie met filariasis is (prevalent in West-Afrika), zie filariasis

  • Anamnese
    • land en regio van herkomst / reisanamnese
    • tekenen nieuwe infectie: ground itch, larva currens, perianale jeuk
    • gastro-intestinale of pulmonale klachten: hoesten, dyspnoe, buikpijn, diarree
    • immuunstoornis / gebruik van corticosteroïden of andere immunosuppressiva
  • Lichamelijk onderzoek
    • Larva currens: lineaire maculopapuleuze huiduitslag (zie Larva migrans)
  • Aanvullend onderzoek
    • Eosinofilie kan worden gezien, maar is aspecifiek
    • Specifieke Strongyloides-diagnostiek: serologie of direct fecespreparaat met Baermanntest
    • Overweeg X-thorax (pneumonitis, granulomen) bij verdenking Löfflersyndroom
    • Overweeg duplo-fecestest (DFT) om co-infectie uit te sluiten zoals Ascariasis, trichuriasis of mijnworminfectie bij mensen afkomstig uit endemisch gebied
    • Overweeg serologie om co-infectie uit te sluiten met filariasis bij mensen afkomstig uit endemisch gebied
    • Indicaties Strongyloides-serologie:
      • klinische verdenking
      • screening bij migranten uit endemisch gebied die met immuunsuppressiva gaan starten of onverklaarde eosinofilie hebben
      • follow-up bij Strongyloides-behandeling: na geslaagde therapie treedt binnen enkele maanden een daling op van het aantal specifieke antilichamen.
  • Niet-medicamenteus advies
    • Adviseer reizigers niet op blote voeten te lopen
  • Medicatie
    • Volwassenen en kinderen > 6 jaar:
      • 1e keus: ivermectine 0,2 mg/kg gedurende 2 dagen
      • 2e keus: albendazol 2dd400 mg gedurende 7 dagen
    • Kinderen 1-6 jaar:
      • 1e keus: ivermectine 0,2 mg/kg gedurende 2 dagen (niet bij kinderen < 15 kg)
      • 2e keus: albendazol 2dd7,5 mg/kg (max. 2dd400 mg) gedurende 7 dagen
    • Zwangerschap: albendazol alleen op strikte indicatie i.v.m. schadelijke effecten bij dierproeven7
    • Adviseer inname van albendazol met vettige maaltijd
    • Controleer op eradicatie na behandeling: fecesonderzoek > 2 weken na behandeling of dalende antistoftiter na 12 maanden
    • NB ivermectine is niet werkzaam tegen mijnwormen, een frequent voorkomende co-infectie (kies dan voor albendazol)
  • Verwijzen
    • Verwijs altijd naar een gespecialiseerd internist-infectioloog bij verdenking of hoog risico op hyperinfectiesyndroom
    • Overleg of overweeg verwijzing bij co-infectie met andere parasieten

  • Beeching N, Gill G. Tropical Medicine – Lecture notes (7th edition). Chichester: Wiley Blackwell, 2014. p 311-314.
  • Buikhuisen WA, Wetsteyn JC, Gool T van, Kager PA. Recurrent, itching and creeping skin lesions in (former) travellers to the tropics: strongyloidiasis. Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146(10):477-81
  • Cutaneous larva migrans.
  • Fleitas PE, Travacio M, Martí-Soler H, Socías ME, Lopez WR, Krolewiecki AJ. The Strongyloides stercoralis-hookworms association as a path to the estimation of the global burden of strongyloidiasis: A systematic review. PLOS Negl Trop Dis 2020;14(4):e0008184
  • Grobusch MP, et al. AMC Richtlijn Behandeling van Importziekten en Parasitaire infecties. AMC; 2017.
  • Henriquez-Camacho C, Gotuzzo E, Echevarria J, White Jr AC, Terashima A, Plana MN, et al. Ivermectin versus albendazole or thiabendazole for Strongyloides stercoralis infection (Review). Cochrane Databas Syst Rev 2016;1:CD007745
  • Larva currens.
  • Jourdan PM, Lamberton PHL, Fenwick A, Addiss DG. Soil-transmitted helminth infections. Lancet 2018;391:252-65
  • Behandelrichtlijn Worminfecties. 2019.
  • Nederlandse Vereniging voor Parasitologie. Therapierichtlijn Parasitaire infecties. 2016.
  • Van Genderen P, van Hellemond J, Overbosch D, Slobbe L, Wismans P. Na de reis. EYing; 2019

strongyloides stercoralis, strongyloides, strongyloidiasis, Cutane larva migrans, creeping eruption, larva currens, eosinofilie, larva cutanea migrans, Löfflersyndroom, filariasis, peri-anale jeuk, eosinofilie, worm, wormen, Ancylostoma, mijnworm, hookworm, Necator americanus, ascariasis, Ascaris lumbricoides