Jongensbesnijdenis

Historie (KNMG standpunt, 2010)

• Circumcisie wordt in het Egypte sinds 3000 voor Christus verricht uit religieus en hygiënisch oogpunt.
• Later is dit gebruik overgenomen door de Arabieren en de joden. Jongensbesnijdenis is een religieus verbond tussen God en Abraham (Genesis 17.1).
• In de Koran wordt geen melding gemaakt van circumcisie. De bron voor moslims is de soenna, waarin circumcisie aanbevolen wordt. Abraham wordt door de moslims als een profeet gezien.
• Later is circumcisie bij genoemde groepen een stevig ingebed religieus-cultureel onderdeel geworden.
• De laatste jaren komen er kritische kanttekeningen vanuit meerdere hoeken. Met name in Noord-Europese landen gaan er stemmen op om jongensbesnijdenis te verbieden. Dit omdat het een inbreuk is op de integriteit van het lichaam, zonder dat een kind hier zeggenschap over heeft, en er bovendien ook schadelijke neveneffecten kunnen optreden.
• Tegenwoordig komen er ook enige afwijzende geluiden uit de groepen zelf waarin circumcisie een gebruikelijke handeling is.

KNMG

Het KNMG-standpunt ‘Niet-therapeutische circumcisie bij minderjarige jongens’ uit 2010 roept artsen op om ouders die de ingreep overwegen, actief en indringend op de hoogte te brengen van het ontbreken van medische voordelen en het gevaar van complicaties. De KNMG raadt haar leden af om niet-therapeutische besnijdenissen te verrichten. Tegenwoordig wordt er meer debat gevoerd over jongensbesnijdenis vanuit de toenemende aandacht voor de bescherming van de rechten van kinderen.

Jodendom (KNMG standpunt, 2010)

• In de Thora, de grondslag van de Hebreeuwse leer, is circumcisie op religieuze basis aanbevolen. Circumcisie wordt beschouwd als een religieuze minimumeis om met de groep verbonden te zijn.
• De ingreep vindt in principe plaats op de 8^e dag na de geboorte, zonder verdoving, en wordt niet altijd door een arts uitgevoerd.

Islam (KNMG standpunt, 2010)

• Naast een handeling horend bij het toetreden tot het moslimgeloof, in navolging van de profeet Mohamed, spelen hygiënische motieven een rol.
• De ingreep kan plaatsvinden in het land van de ouders, of in besnijdeniscentra in Nederland, op een leeftijd tussen zeven en tien jaar en is een blijde en feestelijke gebeurtenis.

Overige subgroepen

• Sinds eind 1800 werden jongens in de VS op grote schaal besneden. De oorspronkelijke grondgedachte bij de introductie was dat het masturbatie moest voorkomen. Dit werd als een pathologische handeling beschouwd, die mentale en psychosociale problemen en ziekten veroorzaakte. De piek lag in 1960 (> 80%), waarna een daling intrad (1999: 65%). Tegenwoordig gebeuren besnijdenissen in de VS vooral op basis van hygiënische argumenten en het geloof dat de besnijdenis infecties voorkomt.

Enkele argumenten voor circumcisie (op jonge leeftijd)

• Circumcisie zou HIV-infectie kunnen verminderen in heteroseksuele relaties met 50 – 60%, echter niet in de groep mannen die seks hebben met mannen.
• Virussen en andere pathogenen zouden langer in contact blijven met het weefsel van het voorhuidzakje, waardoor er een grotere infectiekans is bij onbesneden mannen.
• De slijmvlieslaag van het preputium heeft een grotere kans op beschadiging en het gehele preputium op ulceratie.
• Vroege circumcisie beschermt tegen SOA’s, urineweginfectie, meatitis, balanitis en phimosis. Belangrijk is om daarbij te realiseren dat jongens voor het 18^e jaar seksueel actief zijn.
• Kans op complicatie na de ingreep is op volwassen leeftijd groter dan bij een kind.

Enkele argumenten tegen circumcisie

• Een kind kan niet weloverwogen beslissen en is niet wilsbekwaam.
• Er is kans op complicaties, alhoewel dit relatief weinig voorkomt (1 – 2%, zie complicaties).
• Een besneden man heeft een gevoeliger penis en ejaculeert sneller. Ook hebben sommige mannen psychische klachten die zijn toe te schrijven aan de besnijdenis die zij ondergingen.
• In andere studies van het Afrikaanse continent is geen significant verschil in transmissie gevonden tussen wel en niet besneden groepen. Op populatie niveau is de HIV prevalentie in de Afrikaanse landen hoger dan in andere landen. De resultaten mogen niet als een automatisme overgenomen worden.
• De meeste Afro-Amerikanen zijn besneden maar krijgen middels heteroseksueel contact de meeste SOA’s.
• In meta-analyses is geen associatie gevonden tussen circumcisiestatus en Herpes of HPV- infectie.
• Er zijn andere, minder ingrijpende, preventieve maatregelen tegen infecties beschikbaar.