Gezondheid en zorg arbeidsmigranten

Er zijn verschillende (ervaren) drempels die er voor zorgen dat arbeidsmigranten niet de eerstelijns­zorg gebruiken die zij nodig hebben. De eerste drempel tot zorg is dat arbeids­migranten zich niet altijd durven, kunnen of willen ziekmelden. Zij kunnen bijvoorbeeld simpelweg het inkomen niet missen of worden door hun werkgever onder druk gezet om aan het werk te blijven of zijn bang te worden ontslagen bij ziekmelding. Regelmatig zijn zij niet ingeschreven bij een huisarts. Vrijwel nooit hebben arbeidsmigranten toegang tot een bedrijfsarts omdat zij via een uitzendbureau werken en bovendien zijn de (kleine) bedrijven waar zij werken vaak niet aangesloten bij een bedrijfsgeneeskundige dienst. Controle op de werkomstandigheden ontbreekt daardoor vaak.

Informatievoorziening is bepalend of mensen de weg weten hoe en waar zij hulp kunnen krijgen bij hun gezondheidsproblemen. Juist de arbeidsmigranten die de Nederlandse of Engelse taal niet beheersen en laaggeschoold werk doen, hebben vaak geen informatie ontvangen over de gezondheidszorg en weten ook niet waar zij deze informatie kunnen vinden. Social media en online fora zijn een belangrijke bron waar informatie wordt gezocht, maar informatie die hier wordt gedeeld, blijkt niet altijd juist.

Taal wordt genoemd als belangrijkste barrière, voor zowel het vinden van informatie als voor het krijgen van toegang tot zorg. Voor veel arbeidsmigranten is informatie over de zorg in eigen taal dan ook heel belangrijk. En ook voor (zorg)professionals is taal het grootste knelpunt. Er wordt lang niet altijd met formele tolken gewerkt en dat brengt de kwaliteit van zorg in gevaar.

Veel arbeidsmigranten zijn niet vertrouwd met het Nederlandse zorgsysteem. Het systeem in land van herkomst werkt vaak anders en in combinatie met de taalproblemen, leidt dit regelmatig tot miscommunicatie en het gevoel dat men niet serieus genomen wordt. 37% Van de arbeidsmigranten heeft weinig vertrouwen in de Nederlandse zorgprofessionals. Dit heeft tot gevolg dat mensen soms bijvoorbeeld wachten met hulp zoeken voor hun gezondheids­problemen, totdat zij terecht kunnen bij een arts in het land van herkomst.

Naast een taalbarrière en gebrek aan vertrouwen, heeft een deel van de arbeidsmigranten onvoldoende gezondheidsvaardigheden om zelfstandig de weg te vinden in de Nederlandse zorg. Dat betekent dat zij onvoldoende in staat zijn om informatie over gezondheid te verkrijgen, te begrijpen, te beoordelen en te gebruiken bij het nemen van gezondheid gerelateerde beslissingen.

Ook voor arbeidsmigranten is het hebben van een zorgverzekering een vereiste. Arbeidsmigranten die via een uitzendbureau werken, zijn hiervoor afhankelijk van dit uitzendbureau, die veelal het inschrijven bij de zorgverzekering voor hun rekening nemen. Doordat het hebben van een zorgverzekering gekoppeld is aan werk, raken arbeidsmigranten ook hun zorgverzekering kwijt als zij hun baan verliezen. Regelmatig gaat het om een combinatie met dakloosheid.

Lang niet alle arbeidsmigranten hebben toegang tot huisartsenzorg. Zowel het inschrijven bij de huisartsenpraktijk als het zorggebruik bij de huisarts lijken problematisch. Uit onderzoek blijkt dat 33% van de arbeidsmigranten niet ingeschreven staat bij een huisarts. Het is aannemelijk dat er in werkelijkheid nog minder arbeidsmigranten bij een huisarts ingeschreven zijn. Ook ervaren arbeidsmigranten verschillende drempels tot huisartsenzorg. Zo wonen zij bijvoorbeeld vaak op een woonlocatie, ver weg van een huisartsenpraktijk en hebben zij geen eigen vervoer om er te komen. Ook de lange werkdagen, onbekendheid met de huisartsenzorg en de taal worden genoemd als barrières om de zorg van de huisarts in te schakelen.

Vanwege deze belemmeringen stellen arbeidsmigranten het bezoek aan de huisarts uit tot het echt niet meer gaat, of totdat ze in hun eigen land een arts kunnen bezoeken. Daardoor blijven mensen vaak lang lopen met klachten, die daardoor kunnen verergeren. Huisartsen zien dan bijvoorbeeld nare infecties, die voorkomen hadden kunnen worden.