1.  De meest relevante punten

  • Zweepworminfectie, zeer prevalent in gebieden met matige hygiëne
  • Infectie verloopt doorgaans asymptomatisch, alleen bij zware besmetting symptomen.
  • Infectie kan in ernstige gevallen leiden tot bloederige diarree (dysenterie), ondervoeding, ijzergebreksanemie of rectumprolaps.

Overweeg trichuriasis bij kinderen van migranten uit endemische gebieden met gastro-intestinale klachten of anemie.

  • Wereldwijd voorkomen (geschat 600 miljoen besmettingen); vooral in gebieden met slechte hygiënische omstandigheden en (sub-)tropische temperaturen.
  • Komt vooral voor bij kinderen.

Wereldkaart met prevalentie

Prevalentie van (A) Ascaris lumbricoides, (B) Trichuris trichiura, (C) mijnworm (N. americanus en A. duodenus), and (D) Strongyloïdes stercoralis. Bron: Jourdan PM, et al. Lancet (2018)

  • Oorzaak is infectie met zweepworm Trichuris trichiura (3-5 cm lang).
  • Onderdeel van de groep ‘soil-transmitted helminth infections’, waartoe ook Ascariasis, mijnworm (hookworm) en Strongyloïdes (Birmaworm) behoren.
  • Overdracht vindt plaats door feco-oraal contact: inslikken van eieren via besmet voedsel, drank, vuile handen of nagels.

Levenscyclus

Na ingestie komen larven in de dunne darm uit de eieren, om zich te nestelen in het colon (m.n. coecum en colon ascendens). Volwassen wormen verblijven in het colon waar ze eieren uitscheiden en gemiddeld 1 jaar leven.

Levenscyclus

Bron: CDC.

Symptomen

Meestal asymptomatisch, alleen zware infecties geven klachten gelijkend op IBD:

  • Bloederige diarree.
  • Gewichtsverlies en ijzergebreksanemie.

Complicaties: zeldzaam

Ernstige dysenterie kan leiden tot rectumprolaps.
Chronische infectie bij kinderen kan leiden tot groeivertraging.

  • Anamnese
    • Land van herkomst/reisanamnese.
    • Bloederige diarree of buikpijn.
  • LO: levert doorgaans geen aanknopingspunten op
  • Aanvullend onderzoek:
    • Duplo-fecestest (DFT): eieren in stoelgang. NB: DFT toont ook eventuele Ascariasis of mijnworminfectie.
    • Lab: weinig sensitief. Soms eosinofilie of microcytaire anemie. Ter overweging: Strongyloïdesserologie.
  • Niet-medicamenteus advies
    • Adviseer reizigers m.b.t. eet- en toilethygiëne bij bezoek aan endemisch gebied.
    • Als een worminfectie is aangetoond is het raadzaam het beddengoed, ondergoed en nachtkleding te wassen (op minimaal 60 graden).
  • Medicatie: mebendazol eenmalig 500 mg OF 2 dd 100 mg gedurende 3 dagen. Herhaling na 3-4 weken indien persisterende klachten.
  • Verwijzen: alleen bij complicaties zoals rectumprolaps of acute buik.
  • Farmacotherapeutische richtlijn NHG (in revisie)
  • Beeching N, Gill G. Tropical Medicine – Lecture notes (7th edition). Chichester: Wiley Blackwell, 2014: p 202-203.
  • Parasites – Trichiuriasis
  • Grobusch MP, et al. AMC Richtlijn Behandeling van Importziekten en Parasitaire infecties. AMC; 2017.
  • Jourdan PM, Lamberton PHL, Fenwick A, Addiss DG. Soil-transmitted helminth infections. Lancet 2018;391:252-65
  • Medecins sans Frontiers. Clinical guideline – Diagnosis and treatment manual (Chapter 3: Gastrointestinal disorders)

Worminfecties
Inhoud: Patiëntinformatie over worminfecties
Taal: Nederlands
Bron: Thuisarts (2018).

Trichuris trichiura, zweepworm, eosinofilie, trichuriasis, trichuria, worm, wormen