1.  De meest relevante punten

  • Frequent voorkomende worminfectie in gebieden met gebrekkige sanitaire hygiëne.
  • Wereldwijd belangrijke oorzaak van microcytaire, ferriprieve anemie.
  • Klinische presentaties: asymptomatisch, cutane larva migrans, gastro-intestinale klachten, ferriprieve anemie en Löfflersyndroom.
  • Gaat meestal gepaard met eosinofilie.
  • Zie ook onderwerp Larva migrans.

Endemisch in (sub-)tropen; van oudsher beroepsziekte onder mijnwerkers, maar frequent gezien bij reizigers. Vooral in gebieden met gebrekkige sanitaire voorzieningen. Prevalent bij alle leeftijdscategorieën, mannen > vrouwen.

  • Twee soorten mijnwormen kunnen infectie bij de mens veroorzaken:
    • Necator americanus
    • Ancylostoma duodenale
  • De infectie wordt doorgaans via de huid opgelopen (blootvoets lopen op met larven besmette grond), soms ook via de feco-orale route (Ancylostoma). Na penetratie van de huid gaat de larve via het bloed naar de alveoli van de longen, waarna ze bij de pharynx worden doorgeslikt en uiteindelijk in de dunne darm terecht komen.
  • Volwassen wormen overleven gemiddeld 1-2 jaar, maar kunnen 6-8 jaar in de darm overleven.

NB: niet-humane mijnwormen (A. braziliense en A. caninum) kunnen niet dieper dan de huid doordringen en geven bij mensen het beeld van cutane larva migrans

  mijnworm
Bron: CDC

Infecties zijn doorgaans mild (lage parasitic load) en daarmee asymptomatisch.

Symptomen zijn lokale, jeukende huidklachten (‘ground itch’), gastro-intestinale klachten, of respiratoire symptomen als hoesten of kortademigheid (Löfflersyndroom).

Bij hoge parasitic load (meestal endemische casus) kan een ferriprieve anemie met eiwitverlies optreden, door bloedverlies op de plaats van aanhechting. Dit kan tot klachten leiden bij patiënten met reeds een verhoogd risico op anemie, zoals ondervoeding, zwangerschap of hevige menstruatie.

  • Anamnese
    • land en regio van herkomst / reisanamnese
    • tekenen nieuwe infectie: jeuk, hoest, benauwdheid
    • klachten van anemie: duizeligheid, moeheid, dyspnoe d’effort, palpitaties
    • gastro-intestinale klachten: misselijkheid, buikpijn, verminderde eetlust, diarree
  • Lichamelijk onderzoek
    • tekenen van anemie: bleekheid conjunctiva, vitale parameters
    • tekenen van hypoalbuminemie: non-pitting oedeem
  • Aanvullend onderzoek
    • feces onderzoek: microscopie op wormeieren
    • op indicatie: bloedonderzoek (ijzergebreksanemie, eosinofilie, hypoalbuminemie)
    • overweeg Strongyloides-serologie
  • Preventie
    • Adviseer reizigers niet op blote voeten te lopen
    • Geef algemene adviezen m.b.t. voedselhygiëne. Zie ook diarree bij reizigers.
  • Behandeling
    • Volwassenen en kinderen > 6 jaar:
      • 1e keus: albendazol 1 dd 400 mg gedurende 3 dagen
      • 2e keus: mebendazol 2 dd 100 mg gedurende 3 dagen
    • Kinderen 1-6 jaar:
      • 1e keus: albendazol suspensie 100 mg/5 ml 10 ml (kind 1-2 jaar) of 20 ml (kind > 2 jaar)
      • 2e keus: mebendazol 2 dd 100 mg gedurende 3 dagen
    • Kinderen < 1 jaar:
      • mebendazol 2 dd 100 mg gedurende 3 dagen
    • Zwangerschap: albendazol alleen op strikte indicatie (bijv. diepe anemie) i.v.m. schadelijke effecten bij dierproeven
    • Adviseer inname van albendazol met vettige maaltijd
    • ijzergebreksanemie behandelen volgens NHG-standaard Anemie
  • Verwijzen
    • Overweeg verwijzing naar internist bij anemie o.b.v verwijscriteria in de NHG-standaard Anemie.
    • Overweeg verwijzing naar internist-infectioloog, of consulteer microbioloog, bij twijfel over diagnose.

  1. Beeching N, Gill G. Tropical Medicine – Lecture notes (7th edition). Chichester: Wiley Blackwell, 2014. p 201-202.
  2. Behandelrichtlijn Worminfecties. 2019.
  3. Genderen P van, Hellemond J van, Overbosch D, Slobbe L, Wismans P. Na de reis. EYing: 2019
  4. Punie K, Vanderschueren S. Een Colombiaanse vrouw met ferriprieve anemie. Ned Tijdschr Geneesk 2013;157:A4321
  5. Westerhuis JB, Mank TG. Onderzoek Darmparasieten bij Afrikaanse asielzoekers: prevalentie en risicofactoren. Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:1497-501
  6. Grobusch MP, et al. AMC Richtlijn Behandeling van Importziekten en Parasitaire infecties. AMC: 2017.
  7. Nederlandse Vereniging voor Parasitologie. Therapierichtlijn Parasitaire infecties. 2016.
  8. NHG-standaard Anemie (M76). Versie oktober 2014.
  9. Hookworm.

Thuisarts

Inhoud Patiëntinformatie over mijnworminfecties

Taal Nederlands

Bron Thuisarts.nl

Mijnworm, hookworm, ancylostomiasis, ancylostoma, necator americanus, anemie, eosinofilie, Löfflersyndroom, worm, wormen